ՀՀ իշխանությունները դեռ կսթափվեն եւ կհասկանան, թե դեպի ուր են տանում երկիրը
Posted on November 5, 2009, by admin, under Հարցազրույցներ.
ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանի հարցազրույցը «ԵՐՐՈՐԴ ՈՒԺ»-ին
-Պարոն Մարգարյան, Ձեր կարծիքով Հայաստանի եւ Թուրքիայի իշխանությունների միջեւ կարո՞ղ էր նախապես պայմանավորվածություն լիներ արձանագրությունների վավերացման գործընթացն ավարտին հասցնելու շուրջ:
-Հնարավոր է, որ ինչ-որ սկզբունքների շուրջ բանավոր պայմանավորվածություններ եղած լինեն, սակայն թվում է նաեւ, որ կան խնդիրներ, որոնց շուրջ այնուամենայնիվ պայմանավորվածություններ չեն եղել, այլապես կստացվի, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի իշխանությունները փոխադարձաբար խաբում են միմյանց:
-Իսկ Ձեզ չի՞ թվում, որ նույն հաջողությամբ երկու երկրների իշխանությունները կարող են խաբել իրենց հասարակություններին:
-Ըստ իս, դա ավելի հավանական է, քանի որ մենք տեղյակ չենք խոհանոցային խոսակցություններին, անտեղյակ ենք նաեւ բանակցությունների մանրամասներին, ուստի վտանգը չի բացառվում: Դրա վկայությունն է արձանագրությունների վերաբերյալ իշխանությունների քարոզչամեքենայի կողմից շարունակ կրկնվող հավաստիացումներն այն մասին, թե արձանագրությունների ստորագրումը չի ենթադրում որեւէ զիջում կամ նախապայման: Իշխանությունները սեւով ճերմակի վրա գրված արձանագրությունների իրական բովանդակությունը ներկայացնելու համարձակություն չունեցան: Թեկուզ այն, որ խնդրո առարկա արձանագրությունների փոխարեն հնչեցվում էին հավաստիացումներ, արդեն իսկ նշանակում է, որ ժողովրդից ինչ-որ բան թաքցնում են:
-Չե՞ք կարծում, որ հիմնականում փորձ է արվում շրջանցել ցեղասպանության ճանաչման եւ ԼՂ հարցին առնչվող կետերը:
-Գոյություն ունի երեք գլխավոր հարց:Նախ սահմանների հարցն է, փաստորեն վերահաստատվում է Կարսի պայմանագիրը, կամ պայմանագրի սահմանային հարցը, ինչն ինքնին անընդունելի է, երկրորդ` պատմական հարթության վրա ցեղասպանության փաստի, նրա հավանականության քննարկումը եւ, ի վերջո, անընդունելի է, երբ երկու պետություններ խոսում են մեկ այլ` երրորդ պետության տարածքային ամբողջականության, սահմանների անձեռնմխելիության եւ այդ պետության գործերին չմիջամտելու հարցերի շուրջ, անտեսելով ազգերի ինքնորոշման իրավունքի խնդիրը, ինչը հետագայում կարող է Թուրքիային հնարավորություն տալ ԼՂ-ի հարցով Հայաստանի հանդեպ հանդես գալ որպես պահանջատեր:
-ՀՅԴ-ն իրո՞ք վճռական է արձանագրությունների վավերացման գործընթացը ձախողելու պայքարում, ինչպես հայտարարվում է հանրահավաքների ժամանակ:
-Մեզ կարող են մեղադրել ամեն ինչում, բայց ոչ կեղծավորության մեջ: Այո, այս հարցում մենք իրոք անկեղծ եւ վճռական ենք, քանի որ փորձում ենք սթափեցնել իշխանություններին, մատնանշել նրանց անհեռատես քայլերի հետեւանքները, որ իրենց ընտրած ճանապարհը անընդունելի է:
-Արձանագրությունների շուրջ ՀՅԴ-ի ներսում կա՞ն տարաձայնություններ:
-Ցանկացած կազմակերպություն կենդանի օրգանիզմ է եւ չի բացառվում, որ կլինեն նաեւ տարաձայնություններ, ծայրահեղ կամ պահպանողական մոտեցումներ, սակայն փոքրամասնության կողմից մեծամասնության որոշման աներկբա ընդունումը մեր կուսակցության կանոնադրության պահանջն է: Ուստի արձանագրությունների հարցում ՀՅԴ շարքերում տարաձայնություններ չկան, քանի որ գինուն ջուր խառնելու սկզբունքը չափազանց խիստ է կիրառվում մեզ մոտ:
-Եթե, այնուամենայնիվ,ՀՀ ԱԺ-ն վավերացնի արձանագրությունները, ՀՅԴ-ն կշարունակի՞ պահանջել իշխանափոխություն:
-Բնականաբար, մեր պայքարը շարունակելու ենք մինչեւ իշխանափոխության իրականացում: Մենք խստագույնս դեմ ենք այս արձանագրություններին, ուստի իշխանափոխության միջոցով կփորձենք չեղյալ հայտարարել դրանք:
-Ենթադրենք, որ տեղի ունեցավ իշխանափոխություն եւ նոր իշխանությունները փորձեն հրաժարվել արդեն վավերացված արձանագրություններից, ի՞նչ կպատահի Հայաստանի հետ:
-Ավելի վատ չի լինի, քան արձանագրությունների վավերացման եւ դրանց միջազգային ճանաչման պարագայում: Մենք չպետք է թույլ տանք, որ պայմանագիրն ընդունվի, առավել եւս` նստվածք տա: Կարծում եմ, փաստն արդեն միջազգայնորեն առկա է, թեեւ մեր ժողովուրդը դեմ է այդ փաստաթղթին: Ոմանք կմտածեն, թե ժամանակի ընթացքում հարցերը կլուծվեն, ամեն ինչ կհարթվի, սակայն մենք չպետք է սպասենք ժամանակի դատին եւ հարցը պետք է վերադարձնենք իր սկզբնական կետին:
-Դուք ասում եք, թե ժողովուրդը դեմ է, սակայն արձագանքը համարժեք չէր դժգոհությանը, ինչը հրապարակայնորեն հնչեց միայն ՀՅԴ-ի կողմից: Այդպես էլ արձագանք չհնչեց ոչ արմատական ընդդիմության, ոչ մյուս կուսակցությունների կողմից եւ ոչ էլ Արցախից:
-Թեեւ իշխանությունները փորձում են որպես ընդվզող մատնացույց անել միայն դաշնակցությանը, սակայն սոցհարցումները փաստում են, որ ժողովրդի 75 տոկոսը դեմ է այդ արձանագրություններին: Ինչ վերաբերում է ԼՂ-ի, ապա մեր ուժն ու ինքնավստահությունը ստանում ենք այդ ժողովրդից: Քաղաքական շրջանակների մեծ մասը դեմ է, թեեւ հրապարակայնորեն չեն բարձրաձայնում իրենց դիրքորոշումը: Պետք է ընդունենք, որ հայկական միջավայրում կարեւորագույն հարցերի շուրջ միշտ էլ եղել է ազգային եւ ապազգային մոտեցում, մինչդեռ ազգային ուժերը մշտապես ակտիվություն են ցուցաբերել հրապարակայնորեն:
-Դուք ասացիք, որ դեմ եք արձանագրություններին, այսինքն, դե՞մ եք սահմանի բացմանը:
-Մեզ դրանում հաճախ են մեղադրում, սակայն դա այդպես չէ: ՀՅԴ-ն շատ բնական է համարում սահմանի բացումը: Դաշնակցությունը, մասնավորապես Հայ Դատի հանձնախմբերը սահմանների բացմամբ շահագրգռված միակ ուժն էին, որ միջազգային կառույցների շրջանակներում զբաղված էին հայ-թուրքական սահմանը բացելու լոբբինգով: Մենք անգամ փորձել ենք Հայաստանին նախապատրաստել սահմանի բացմանը, բազմաթիվ ուսումնասիրություններ ենք կատարել մեր տնտեսության վրա Թուրքիայի տնտեսության հնարավոր ազդեցությունների վերաբերյալ, որոնց արդյունքները տրամադրել ենք ՀՀ կառավարությանը: Այնպես, որ անազնվություն է ՀՅԴ-ին մեղադրելը: Մենք պարզապես դեմ ենք ինչ-որ բանի գնով սահմանի բացմանը, ինչ-որ բան զիջել մեր իրավունքներից, որի հետեւանքները ծանրանալու են մեր սերունդների ուսերին:
-Ի՞նչ եք կարծում, իշխանությունները գուցե շտապեցի՞ն սահմանի բացման հարցում: Թերեւս պետք էր սպասել ավելի՞ լավ ժամանակների:
-Այսպիսի լուրջ հարցերում շտապելը սխալ է, դանդաղելը եւս ճիշտ չէ, սակայն շտապելու սիրույն զիջողության գնալն անընդունելի է: Կարծում եմ այդպես էլ եղել է` շտապելու պատճառով գնացել են զիջումների: Այլապես նման քայլի չէին գնա:
-Այս ամենի հանդեպ ինչպիսի՞ն կլինի Սփյուռքի արձագանքը:
-Սփյուռքի դիրքորոշումն արդեն իսկ պարզ է, այն իր վերաբերմունքը ցույց տվեց: Ցանկալի չէր լինի, որ այս իրադարձությունները ազգի պառակտման պատճառ դառնային: Մենք միմյանցից հեռու ենք սահմաններով, կհեռանանք նաեւ հոգեբանորեն: Դա է ամենամեծ վտանգը: Թեեւ Սփյուռքը պետք է գիտակցի, որ սա ոչ թե Հայաստանի ժողովրդի, այլ իշխանությունների, եւ այն էլ մի մասի ցանկությունն է: Սփյուռքը Հայաստանի իշխանություններին ուղղված իր պայքարը չպետք է վերածի համահայաստանյան պայքարի, որովհետեւ դա արդեն կհամարվի ազգակործան քայլ:
-Իսկ Սփյուռքը չի՞ մեղադրի ՀՅԴ-ին արձանագրությունների գործընթացը չկասեցնելու եւ իշխանությունների վրա չներազդելու հարցում, կամ, որ չկատարեցիք ձեր առջեւ դրված
պարտավորությունը:
-Մենք մեկ կազմակերպություն ենք եւ հաջողությունը կամ ձախողումը միայն մի հատվածին չէ վերապահված, քանի որ մեր քաղաքականությունն ու ռազմավարությունը մշակվում եւ ընդունվում է միասնաբար, ուստի հետեւանքների համար պատասխանատու ենք միասին: Ես չեմ կարծում, որ ՀՅԴ-ի հանդեպ նման մեղադրանք հնչի: Մենք միասնաբար ենք ընտրել այս պայքարը եւ միասնաբար էլ կրելու ենք հետեւանքների ողջ պատասխանատվությունը:
-Դեռ հույս ունե՞ք , որ գործընթացի հունը որեւէ կերպ կարելի է փոխել:
-Ես վերջնականապես հուսախաբ չեմ, կարծում եմ, որ իշխանությունները դեռեւս կսթափվեն, կհասկանան, թե դեպի ուր են տանում երկիրը: Թերեւս իրավիճակը փրկելու հույս կա:
Անուշ Ներսիսյան
