Մենք նման չենք մյուսներին եւ լավ է, որ նման չենք
Posted on April 22, 2011, by admin, under Հարցազրույցներ.
ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանի հարցազրույցը «ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ» ռադիոկայանին
– Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների պահանջ կա: Ինչպե՞ս պետք է գործել: Որքանո՞վ եք հնարավոր համարում արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները, որի պահանջը ընդդիմության` Հայ ազգային կոնգրեսի ներկայացուցիչներն են առաջ քաշում:
– Ոչ մի բան ինքնանպատակ չի:Մենք հարցերին պետք է մոտենանք ոչ թե ամբոխավարական նկատառումներով, այլ իրատեսորեն: Մեկ տարի է մնացել մինչեւ խորհրդարանական ընտրությունները: Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություն, նշանակում է մեկ տարուց ավելի շուտ: Եթե մենք իատես լինենք, ապա նաeu կտեսնենք, որ այսօրվա դրությամբ դա ձեռնտու է միայն իշխանություններին: Իշխանություններն են , որ ունեն բոլոր լծակներն ու հնարավորությունները ժամանակից շուտ ընտրություն կազմակերպելու: Նման պահանջ ներկայացնելը ունի կողմնակի նպատակ, այսինք, ցույց տալ երկրի կացության անտանելի լինելը: Այսօր դա ձեռնտու է միայն իշխանություններին, եւ ես մտավախություն ունեմ, որ հենց նրանք ժամանակից շուտ գնան խորհրդարանական ընտրությունների:
-Կարծում եք, որ Հայ ազգային կոհգրեսի պահանջը կկատարվի՞:
-Ոչ թե այդ պահանջը կկատարվի, այլ կարող է այլ-այլ պատճառներով, ինքը իշխանությունը ժամանակից շուտ նախաձեռնի խորհրդարանական ընտրություններ: Որովհետեւ այսօրվա իշխնաության մտահոգությունը առաջիկա ընտրություններն են: Եվ այդ ընտրություններում հաջողություն ունենալու հաշվարկով էլ կարող են դիմել նման քայլի: Ինչ եմ ուզում ասել` մենք պետք է լուրջ մոտենանք հարցին, եւ եթե այդ ընտրություններով ենք ուզում մեր երկրի իրավիճակը փոխել, ուրեմն պետք է լրջորեն պատրաստվենք այդ ընտրություններին, ժողովրդի հետ աշխատանք տանենք, որպեսզի ժողովուրդը իր քվեն չվաճառի, որ այդ ժողովրդի մեջ ծնվեն մարդիկ, ովքեր պատրաստ լինեն ամեն գնով սատարել, որպեսզի ընտրությունները չխախտվեն: Ժողովուրդը պետք է ընտրի իրեն ներկայացվող ծրագիր եւ նոր միայն գիտակցաբար գնա ընտրության: Ընտրության չգնալով` առիթ կտա կեղծիքների եւ դերակատար չի լինի երկրի փոփոխություններին: Կարծում եմ մենք այս ուղով պետք է առաջ գնանք: Մնացածը` ամբոխվարական, միտինգային տրամադրություններ են, որոնք հաճախ չեն արտահայտում այն, ինչ պետք է ժողովրդին: Դրանք ավելի շատ մթնոլորտ ստեղծելու նպատակ են հետապնդում:
-Ձեր կուսակցությունը պատրաստ է արտահերթ ընտրությունների:
-Մենք ընտրություններին մեկ տարի հետո պատրաստ կլինենք: Դրա համար էլ շտապելու պատճառ չունենք: Սակայն մենք կուսակցություն ենք, ունենք մեր կազմակերպվածությունը, մեր կառույցը, եւ միշտ պատրաստ ենք քայլեր ձեռնարկել ստեղծված իրավիճակում:
-Բոլոր կուսակցություններն են քննարկումներ կազմակերպում կապված համամասնական ցուցակների հետ: Դուք ունենո՞ւմ եք նման քննարկումներ, կլինե՞ն նոր անուններ ձեր ցուցակներում:
-Անպայման կլինեն: Բայց մենք հարցին չենք մոտենում այն հոգեբանությամբ ու տրամաբանությամբ, որ ուրիշներն են անում: Նման խնդիր մենք չունենք: Մենք ունենք ընթացիկ քննարկման խնդիր: Մեր ընթացիկ ժողովները այդ հարցերի լուծումը կտան, եւ արտակարգ ժողովներ կազմակերպելու կամ արտակարգ քննարկումներ կազմակերպելու անհրաժեշտություն, այսօր չունենք:
-Դուք Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի եք:
-Այո:
-Եվ քանի տարի է:
-1998 թվականից ՀՀ քաղաքացի եմ:
-Այսինք Դուք ունեք հնարավորություն առաջադրվելու:
-Այո:
– Ունե՞ք ցանկություն:
-Ճիշտն ասած` ցանկություն չունեմ: Մեր կազմակերպությունն ինքն է որոշում, թե ով ինչ պետք է անի:
-Հնարավոր է, որ այս անգամ որոշի, որ Դուք էլ պետք է խորհրդարանը ներկայացնենք:
-Որքան որ հնարավոր է որոշի, նույնքան էլ հնարավոր է, որ չորոշի:
– Իսկ նախագահական ընտրությունների մասին ինչ կասեք: Դուք մասնակցելո՞ւ եք նախագահական ընտրություններին ձեր թեկնածուով: Կա՞ այդպիսի որոշում:
-Բնական է: Մենք անկախ քաղաքական կուսակցություն ենք: Շատ բնական է, որ մենք մասնակցենք մեր սեփական թեկնածուով: Այսպիսին է մեր այսօրվա տրամադրվածությունը: Երկու տարին բավականին մեծ ժամանակաշրջան է: Կարծում եմ, ժամանակից առաջ չպետք է ընկնենք եւ եզրակացություններ անենք:
-Հայաստանին զրկում են Հազարամյակի մարտահրավերներ ծրագրի աջակցությունից: Եվրախորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովն է քաղաքական նկատառումներով բազմաթիվ պահանջներ ներկայացնում: Ձեր կարծիքով իշխանությունը այս առումով ո՞ւնի անելիք, որպեսզի լիցքաթափի ստեղծված իրավիճակը:
– Դեմոկրատիան եւ ազատ ընտրությունները անհրաժեշտ են մեր երկրին, մեր ժողովրդին: Անշուշտ դրա նախաձեռնողը մենք պետք է լինենք: Այս հարցերը իրականացնելու ներքին պահանջ, ներքին պարտադրանք պետք է լինի: Դրան մենք շատ լուրջ ենք վերաբերվում: Բայց ես չեմ ընդունում, երբ ազատ կամ կեղծված ընտրությունները դառնում է զենք արտաքին միջամտությունների համար, որոնք խորքում, ոչ ազատ ընտրությունները նկատի ունեն, ոչ էլ դեմոկրատիան: Դա միջոց է նրանց ձեռքում այլ քաղաքական հարցեր լուծելու` միջպետական, տարածաշրջանային մակարդակի խնդիրներ լուծելու համար: Երբեք չէի ցանկանա, որ մենք ունենանք քաղաքական այնպիսի տկար կողմեր, թե ժողովրդավարության եւ թե ազատ ընտրությունների իմաստով, որ դրանք զենք դառնան օտարների ձեռքին: Համենայն դեպս մենք մեր սեփական ուժերով, մեր ջանքերով, պայքարելու ենք, որ մեր երկրում ազատ ընտրություններ լինեն եւ ժողովրդավարություն հաստատվի: Եվ երբեք թույլ չենք տա, որ դրանք դարձնենք նյութ, օտարների ձեռքում, մեր երկրի ազգային ինքնիշխանությունը խնդրո առարկա դարձնելու իմաստով:
-Ձեր կարծիքով լարվածությունը մի փոքր թոթափելու համար իշխանությունը որեւէ քայլ չո՞ւնի անելու:
-Կարծում եմ,. որ շատ քայլեր ունի անելու: Բայց, ցավոք սրտի, ավելի շատ փորձում է տպավորություն թողնել, որ գործ արվում է, քան իրապես արվում է: Շոշափվում են թեմաներ, փորձ է արվում այդ թեմաներին լուծում տալ: Դրանք կարեւոր են իհարկե, բայց դրանք թեմաներ են, որոնք այսօրվա մեր խնդիրը չեն եւ դրանց լուծումներն էլ մեր այսօրվա խնդիրներին համաչափ լուծումներ չեն: Շոու են կազմակերպում, որով փորձում են տպավորություն ստեղծել, բայց իրականության մեջ, իրենք են սխալ տպավորության մեջ ընկնում: Կարծում են, որ հարց են լուծում, խնդիր, մթնոլորտն են թեթեւացնում, լարվածությունը թուլացնում: Դա այդպես չէ: Ես կուզեի, որ իշխանությունները շատ ավելի մեծ ինքնավստահություն ունանային եւ լուրջ փոփոխությունների գնային, ինչի կարիքը մեր եկիրն այսօր շատ ունի:Հատկապես սոցիալ-տնտեսական հարցերում: Իսկապես ժողովուրդն այսօր այդ բեռան տակ կքած է: Իսկապես կան քայլեր, որոնք կարելի անել ու փոխել մթնոլորտը: Շոուներից ու ձեւականություններից է պետք խուսափել: Այն ինչ ես հաճախ տեսնում եմ, ցուցադրություն է եւ ոչ իրական հարցերի լուծում:
– Ո՞ր հարցերին է պետք հրատապ լուծումներ տալ:
– Ազգային ժողովի Դաշնակցության ֆրակցիան այդ առումով, ձեռքը ճիշտ վերքի վրա է դրել: Օրինակ` պահանջել ենք, որ նվազագույն աշխատավարձը համապատասխանի կենսապահովման նվազագույն զամբյուղի չափին: Սա իսկական վերք է: Դա չափազանցված հարց չէ եւ ոչ էլ անհնարին: Դա իրական հարց է, եւ երկրի մեջ կարող է վիճակ փոխել: Այդ օրենքը մենք վաղուց հաստատել ենք տվել Ազգային ժողովում: Երկար տարիներ է, սակայն, այն մի կողմ է դրվել եւ ուշադրության չի արժանանում: Մեր ֆրակցիան խորհրդարանում ճիշտ օրակարգեր է ցույց տալիս: Մյուս խնդիրը գազի գինն էր: Աշխատանքային օրենսգրքի հարցը, գործատու-գործավոր ներքին փոխհարաբերությունների, իշխանություն -ժողովուրդ, տնտեսական վերնախավ-ժողովուրդ փոխհարաբերությունների հետ կապված զանազան այլ հարցեր: Մթնոլորտ պետք է ստեղծվի` այն մթնոլորտը, որ երկրի հարստությունը ժողովրդի համար աշխատանք դառնա: Սա տեղի չեն ունենում այդ հարաբերությունների բացակայության եւ կամ ոչ ճիշտ դրսեւորվելու պատճառով: Այս ամենն ազդում են ընդհանուր մթնոլորտի վրա եւ երկիրը մնում է տեղքայլի եթե ոչ հետընթացի մեջ:
– Դուք խոսում եք տնտեսական քայլերի մասին, բայց չէ՞ որ կան նաեւ քաղաքական քայլեր,
/օրինակ մարտի 1- գործը/, որոնք չեն կատարվում: Իշխանությունը ինչ անելիքներ ունի քաղաքական դաշտում:
-Ես չեմ մտնում այն ոլորտը, որը դատաքննական է, քննչական: Իմ գնահատականը ավելի շատ քաղաքական է: Մենք մարտի 1-ը կանխատեսել էինք: Ժամանակին հայտարարություն ենք արել, ցույց կազմակերպել, զգաստացման կոչ արել: Սակայն, ցավոք, այն տեղի ունեցավ: Ինձ համար հարցի այս մասն է կարեւոր: Մյուս մասը` թե ո՞վ կրակեց, ո՞վ քար նետեց, ո՞վ հակազդեց, ո՞վ չհակազդեց, ինչո՞ւ ջրցան մեքենաները չաշխատեցին, ինչո՞ւ արցունքաբեր գազ չկար, ինչո՞ւ կրակոցներ եղան` ինձ համար երկրորդական են: Կարեւորն այն է, որ մենք իբրեւ քաղաքական ուժեր տարանք մեր եկիրը բախման: Դա սխալ էր: Եվ դրա համար շատ-շատերն են պատասխանատու: Մենք բոլորս ենք պատասխանատու: Բայց մասնավորաբար խնդրո առարկա երկու կողմը: Ոչ ոք իրավունք չունի հարյուր տոկոսով միայն դիմացինին մեղադրելու: Բարեբախտաբար, այս հարցում, մենք այն կողմն ենք եղել, որը դուրս է մնացել առճակատումից: Նախապես տեսել ենք ընթացքը, ահազանգ ենք հնչեցրել, բայց, կրկնում եմ, ցավոք կանգնեցնել չենք հաջողել: Եվ չնայած դրան` մեզ պատասխանատու ենք համարում: Իսկ հատկապես երկու կողմերը, որոնք գնացին այդ բախմանը, իրավունք չունեն մեկը մյուսին մեղավոր համարելու եւ կամ իրենց անմեղ: Բոլորը այդ առճակատումից դասեր պետք է քաղեն: Մեր երկիրը, իբրեւ երկիր, իբրեւ ազգ, իբրեւ ժողովուրդ, շատ խնդիրներ ունի լուծելու եւ, բնական է, չունի այն տարողությունը, որ կարողանա ներքին առճակատման նման մթնոլորտ հանդուրժել: Մենք դրա գինը ստիպված ենք լինում վճարել արտաքին ճակատում: Ներքին ճակատում գին վճարելով` մենք գին ենք վճարելու նաեւ արտաքին ճակատում: Դրա համար բոլորը պատասխանատու են եւ այդ պատասխանատվությամբ էլ հարցին պետք է մոտենանք: Վերջին շրջանում տեսնում եմ որոշ երեւույթներ, որոնք ապացուցում են, որ կարծես թե այդ պատասխանատվության գիտակցությունը կա:
-Երկու կողմերից էլ:
-Այո:
–Այսինքն, նոր մարտի 1-երի բացառման մասին եք խոսում:
-Այո: Նոր մարտի 1-երը փորձում են բացառել երկու կողմերն էլ: Ես դա դրական եմ համարում:
-Ձեր թեկնածուն նախագահական ընտրություններում արդեն որոշվա՞ծ է:
-Ոչ:
-Կորոշվի՞:
-Բնականաբար կորոշվի:
– Բայց արդեն կա՞ն թեկնածություններ:
– Մեզ մոտ այնքան կարող անձ կա, որ դժվար է ինքնաբերաբար ասել` նա է լինելու իսկ մյուսը չի կարող լինել: Շատ կուսակցությունների համար, այդ հարցը լուծված է: Մեզ համար այդպես չի: Մեզ համար տվյալ պահին, տվյալ ժամանակաընթացքում քննարկումը կբերի եզրակացության:
-Հնարավոր համարո՞ւմ եք, իշխանության հետ նոր կոալիցիա կազմելը:
-Ո՞ր իշխանության:
-Որոնք գան իշխանության:
-Իսկ եթե մենք գանք, մեզ հետ կկազմե՞ն: Գիտեք, այնքան անորոշ հարցի մասին ենք խոսում: Այսօր մենք պայքարում ենք, որ հաջողություն ունենանք, հաղթանակ ունենանք: Ես չգիտեմ, հաջորդ կառավարությունը մե՞ր առանցքի շուրջ կկազմի, թե՞ մեկ այլ ուժի: Եվ ընդհանրապես անհրաժեշտություն կլինի՞ կոալիցիայի, թե՞ անհրաժեշտություն չի լինի: արծում եմ այդ հարցը ժամանակից շուտ տրված հարց է:Այսօր մեր ջանքը այդ ուղղությամբ չպետք է լինի, այսօր այն պետք է ուղղված լինի ժողովրդին կազմակերպված, գիտակացաբար ազատ ընտրությունների տանելը: Ընտրությունների ազատությունը պետք է երաշխավորի առաջին հերթին իշխանությունը, երկրորդ հերթին ժողովուրդը պետք է պարտադրի իշխանությանը: Մասնակից քաղաքական ուժերը պետք է իրենց մեջ գտնեն այն հզորությունը, կարողանան կուտակել ու կազմակերպել այն ուժը, որ կարողանան պարտադրել ընտրությունների արդարությունն ու ազատությունը:
-Եղավ կոալիցիոն հուշագիրը: Դրանից հետո կոալիցիայից եղան հայտարարություններ, որ իրենք գնում են հաղթելու: Եվ եթե հաղթեն, դուք նրանց հետ կոալիցիա չե՞ք կազմի: Չէ որ դուք արդեն եղել եք կոալիցիայում:
– Նորից ընկնում ենք ենթադրությունների աշխարհը: Ես կարող եմ հարցին այս կերպ պատասխանել: Եթե իրավիճակը մնա նույնը, եւ նույն ուժերը հաջողեն, եւ նույն մոտեցումներով հաջողեն, բնականաբար, մենք չենք մասնակցի: Ես քաղաքական կուսակցության պատասխանատու անձ եմ եւ չեմ ուզում ամեն ինչ բացառել: Քաղաքականության մեջ անկարելիներ չկան: Այսինքն` մենք կոալիցիա եղել ենք, թե չենք եղել, ընդդիմություն ենք եղել, թե չենք եղել, բոլոր պարագաներում ի խնդիր այս ժողովրդի եւ այս երկրի ենք արել: Եթե երկրի շահը պահանջի, որ մեր այսօրվա հակառակորդի հետ համագործակցենք, կհամագործակցենք, բայց միայն հանուն մեր երկրի եւ ժողովրդի: Կարող եմ մի պատասխան տալ, որ այսօրվա դրությամբ, այսօրվա ուժերի իրականության մեջ, կոալիցիայի անդամ չենք լինի: Եթե լինեինք այսօր էլ կլինեինք: Այսօր չլինելու պատճառ չկար: Սակայն ես ոչինչ չեմ բացառում, որովհետեւ հավանական եմ համարում, որ կարող է այնպես պատահել, որ այսօրվա իշխող ուժերը պարտավորվեն այլ ուժերի առանցքի շուրջ կառավարություն ձեւավորել, եւ մենք այդ հույսով ու հավատքով, այդ հեռանկարով է, որ պետք է պատրաստվենք ընտրություններին եւ ոչ հակառակը:
-Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայ Ազգային Կոնգրեսի մասնակցությունը հաջորդ ընտրություններին
-Ես ավելի կնախընտրեի մեր մասին խոսել, քան ուրիշների, բայց վստահ եմ մեր մասին խոսելուց էլ կդժվարանամ : Մի բան շատ եմ ուզում, որ ՀԱԿ-ը առնվազն ընտրությունների օրը չհամարվեր այս իշխանության հակառակ բեւեռը: Եթե ՀԱԿ-ը քվե ստանա, ապա ստանա իր գաղափարախոսության, իր ծրագրի իր կենսագրության համար: Իր էության համար ստանա, եւ ոչ թե մարդիկ մեկին չքվեարկելու համար ՀԱԿ-ին քվեարկեն: Չէի ուզենա, որ այսօրվա իշխանությունը ՀԱԿ-ի հանդեպ մարդկանց վախից քվե ստանար, այսինքն` մարդիկ քվեարկեն այս իշխանությանը ՀԱԿ-ից վախենալու պատճառով: Ուզում եմ, որ ընտրությունները լինեն գաղափարական, որ մարդիկ քվեարկեն իրենց համոզմունքով, հավատքով եւ ոչ ընդդեմ մեկի մյուսի համար:
-Դուք ՀԱԿ-ին ծանրակշիռ ընդդիմադիր թեւ համարո՞ւմ եք:
-Դա իրականություն է: Ընդդիմության մեջ նա ընդդիմադիր, առանցքային դեր ունի:Երբ մենք իշխանության մեջ էինք, թույլ չէինք տալիս, որ մեր դաշտում մեզ հետ վերեւից խոսեն եւ իրենց պարտադրեն մեզ: Այստեղ էլ թույլ չենք տալու: Մենք էլ այդ տեսակն ենք: Մենք մեր դեմքով, մեր սեփական դեմքով, առաջ ենք գնում, եւ փաստը ցույց է տվել, որ անցյալ տարի, երբ հազար ու մի կասկածանք հայտնեցին կուսակցության դիրքորոշման մասին, այստեղ ու այնտեղ հազար տեսակ բամբասանք հնչեցրին, այսօր արդեն բոլորն հանգիստ ընդունում են, որ Դաշնակցությունը լուրջ, կազմակերպված ընդդիմադիր կուսակցություն է եւ նման չէ ՀԱԿ-ին եւ լավ է, որ նման չէ: