Խեղճ ու տկար երկիրը արտաքին միջամտության համար պարարտ հող է
Posted on April 4, 2008, by admin, under Հարցազրույցներ.
ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանի հարցազրույցը «Ազատություն» ռադիոկայանին
– Պարո’ն Մարգարյան, փաստորեն, Դաշնակցության գնահատականը մարտի 1-ի վերաբերյալ պաշտոնապես չի հնչել, համենայնդեպս, առիթ չի եղել, որպեսզի դուք գնահատական հնչեցնեք: Ինչպիսի՞ն է Դաշնակցության դիրքորոշումը այդ իրադարձությունների վերաբերյալ` ինչի՞ հետեւանք էր, կա՞ն մեղավորներ:
– Կարծում եմ այդ դիրքորոշումը հայտնվել է: Մարտի 1-ից հետո մենք ունեցել ենք առնվազն երկու-երեք պաշտոնական հայտարարություն, էլ չեմ խոսում Վահան Հովհաննեսյանի կատարած երկու հայտարարության մասին, որոնք նույնպես կարելի է մերը համարել: Հետեւաբար, բավական լուրջ հայտարարություններ արել ենք: Մարտի 1-ի իրադարձությունները, ցավալի, ողբերգական լինելով հանդերձ, կանխագուշակելի էին, եւ մենք նախընտրական ընթացքում հաճախ ենք բարձրացրել այն մտահոգությունը, որ այս ընթացքը տանում է բախումի:
Թե ո՞ւմ էր պետք այդ բախումը` կարելի է ենթադրություններ անել, վերլուծությամբ հասնել եզրակացության, բայց որ ընթացքը տանում էր բախումների, դա պարզորոշ էր, եւ մեծ կարողություն պետք չէր դա զգալու համար: Մենք մեծ ճիգ թափեցինք զգաստացնելու, սթափեցնելու, ասելու, որ այդ ճանապարհը ճիշտ տեղ չի տանում մեզ, սակայն մեր կոչերը, հայտարարությունները, կեցվածքները մնացին անպատասխան:
– Եթե Դուք վերլուծել եք` ո՞ւմ էր ձեռնտու:
– Ես կարծում եմ` ոչ հայկական ուժերին: Կարծում եմ` նպատակը մի բան էր` այս երկիրը խեղճացնելը, այս երկիրը տկարացնելը: Խեղճ ու տկար երկիրը արտաքին միջամտության համար պարարտ հող է. ամեն մարդ կարող է իրեն թույլ տալ միջամտելու այս երկրի հարցերին, զիջումներ պարտադրելու, եւ դա էր, որ տեղի ունեցավ, իմ կարծիքով: Նույնը տեղի ունեցավ նաեւ Վրաստանում, թեպետ Սաակաշվիլին իրենց սիրելի թեկնածուն էր, բայց ընդդիմությունը նույնպես նույն ուժերին էր պատկանում, եւ Սաակաշվիլու, այսպես ասած, հզորանալը իրենց ձեռնտու չէր: Նրան էլ խեղճացրին: Խեղճացած նախագահը օտար ուժերին, ավելի ձեռնտու է:
– Այսինքն, Ձեր կարծիքով, գունավոր հեղափոխության փորձ էր իրականացվում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի միջոցով:
– Այո:
– Այսինքն, արտաքին ուժերը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի միջոցով ուզում էին խեղճացնե՞լ:
– Այո:
– Պարո’ն Մարգարյան, այնուամենայնիվ, եղան զոհեր: Երկու կարծիք կար` մեկը, որ դա հրահրել է Լ. Տեր-Պետրոսյանը, երկրորդ կարծիքը` որ մեղավոր է իշխանությունը: Ձեր կարծիքով, ովքե՞ր են մեղավոր այս զոհերի համար, եւ իշխանությունները այդ զոհերի համար պատասխանատվություն ունե՞ն, թե՞ ոչ:
– Ես ո’չ դատախազ եմ, ո’չ դատավոր եւ ո’չ էլ ոստիկանապետ, որ կարողանամ այդ ամենի մասին ստույգ բան ասել: Ես կարող եմ իմ ընկալումներն ու դիտարկումները ներկայացնել միայն:
Դեպքերը տեղի են ունեցել Երեւանի կենտրոնում, եւ մենք էլ գտնվել ենք այդ իրադարձություններից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա: Ճանաչում ենք թե’ ծեծողներին եւ թե’ ծեծվողներին, այսինքն` շատ հանելուկային վիճակ չէ, եւ հավատում եմ, որ բոլորն են մեղավոր: Թե ինչո՞ւ հարցը հասավ բախումի` դա էլ խնդիր է: Բայց, կարծում եմ, այդ երեկոն, որ ցավալի եղավ իսկապես, եւ զոհերի համար, կարծում եմ, ողջ հայությունն այսօր ողբում է, շատ ծանր ազդեց մեր ժողովրդի հոգեբանության վրա:
Մի բան պարզ է` այդ օրը` առավոտից սկսած, պետությունը անկազմակերպվածություն դրսեւորեց: Այս առումով կան պատասխանատուներ, որ պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն: Որովհետեւ, մի բան եթե ժամանակին չես կանխում, հետո պարտավորվում ես արյամբ կանխել: Այս առումով կա փաստ. պարզ էր, որ ամեն բան ավարտվելու էր դրանով, բայց այն ամենը, որ ես, որպես ոչ պրոֆեսիոնալ, կարող էի ընկալել` անկազմակերպվածություն էր պետության կողմից` ոչ օպերատիվ, ոչ կազմակեպված վերաբերմունք, հակազդեցություն: Հենց այն փաստը, որ երեկոյան կողմ արդեն զինվորական ոստիկանությունը իր բռնած դիրքերից մոտ երկու կիլոմետր նահանջել է, եւ հետո են տեղի ունեցել այդ բախումները, արդեն ամեն ինչ ասում է:
Կան մանրամասներ, որոնց մասին ես չեմ կարող կարծիք հայտնել. դեռ պետք է սպասենք մինչեւ քննության արդյունքների հրապարակումը, որն ամեն ինչ իր տեղը կդնի: Բայց որքան որ կազմակերպված չէր իշխանությունն ու պետությունը, թվում էր, որ կազմակերպված էին ցուցարարները: Ասում եմ` թվում է, որովհետեւ այն, ինչ որ ես կարողացա տեսնել, նրանում պատրաստվածություն, համենայնդեպս, կար` ձողերի մակարդակով, բենզինի շշերի մակարդակով, երկաթե ոզնիների մակարդակով: Դրանք ցույց են տալիս, որ ընդդիմությունը ավելի կազմակերպված է եղել, քան իշխանությունները:
– Բայց 8 զոհ կա, որից 7-ը քաղաքացիական, 1-ը` ոստիկան:
– Ես դրա համար ցավում եմ: Բայց նաեւ բնական է, որ այդ տեսակ բախումների մեջ այդպես է լինում: Եթե վիրավորներին մենք նկատի ունենանք, հրազենից վիրավորվածների քանակը, այն թիվը, որ հայտարարվում է, բնականաբար, ես այդ թիվը նկատի ունեմ, շատ ավելի մեծ է զինվորների մեջ. բնականաբար, որովհետեւ զինվորներն ավելի պաշտպանված են, քան քաղաքացիները: Սա իմ մակերեսային դիտարկումն է:
– Այդ օրը ոստիկանությունը կրակե՞լ է, Ձեր կարծիքով, մարդկանց վրա:
– Հապա որտեղի՞ց են զոհերը:
– Դե, ասում են` չեն կրակել:
– Ես տեղյակ չեմ, բայց ինձ թվում է, որ պետք է կրակոց լինի, որ զոհ լինի:
– Պարոն Մարգարյան, կոալիցիայում արդեն պորտֆելների բաշխումը շատ մոտ է, կա հուշագիր, եւ հասկանալի է նաեւ, որ Դաշնակցությունը պաշտոններ պետք է ունենա կառավարությունում: Ո՞րն է, Ձեր, այսպես ասենք, այն ցանկությունների մակարդակը, պահանջների մակարդակը, որ դուք ունեք:
-Գիտեք, կա երկու իրողություն. մեկն այն էր, որ շուտափույթ ստորագրվի քաղաքական համաձայնագիր, որին մենք բավական ուշացումով միացանք, բայց միացանք: Կարծում եմ, որ այդ քաղաքական համաձայնագիրը, ինքնըստինքյան, ժեստ էր, այսինքն` մենք դրանով փորձեցինք աշխարհին ցույց տալ, որ մենք միասնական ենք, եւ այն, ինչ որ պատահեց մեր երկրում, թույլ չենք տա, որ դա առիթ հանդիսանա, որ երկիրը խեղճանա, տկարանա, փորձեն ազգային առումով կամ երկրի անկախության առումով մեզ որեւէ բան պարտադրել: Այս իմաստով, կարծում եմ, այդ միասնականությունը ցույց տալը անհրաժեշտ էր հանուն այս երկրի, այս ժողովրդի, Ղարաբաղի հարցի, ազգային պետականության, անկախության: Վերջին հաշվով, մեր անվտանգության առումով դա անհրաժեշտ էր:
Երկրորդ հարցը կառավարության կազմությունն է, որտեղ եւս առաջին մակարդակի խնդիրները ծրագրային հարցերն են, եւ երկրորդ տեղում են կադրային հարցերը: Ծրագրային հարցերում, կարծում եմ, նորընտիր նախագահի համար շատ կարեւոր է այն կառավարությունը, որ պիտի ձեւավորվի` վարչապետով ու կազմով:
