Կարողանալ չլինել ղեկավար, բայց ունենալ աշխատելու, ստեղծագործելու և ապրելու ազատություն
Posted on July 25, 2015, by admin, under Ելույթներ, Լուրեր, Հարցազրույցներ, Տեսաերիզներ.
ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանի «Ազատություն» ռադիոկայանին (23ը հուլիսի 2015թ.) տված հարցազրույցի ամբողջական սղագրությունը:
-Պարոն Մարգարյան, սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգի վերաբերյալ ձեր կուսակցության ներկայացրած առաջարկներում, մեջբերեմ, պետք է բացառել Ազգային ժողովում արհեստական մեծամասնության ձևավորումը: Նախագծում, սակայն, որ ներկայացրեց սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը, խոսվում է ԱԺ-ում կայուն մեծամասնության անհրաժեշտության մասին: Ընդ որում՝ առաջին փուլում այդ մեծամասնության չձևավորվելու դեպքում նախատեսվում է երկրորդ փուլ անցկացնել: Սա, արդյոք անհաղթահարելի խոչընդոտ չէ՞ ձեր ներկայացրածի և ձեր ծրագրերի իրականացման առումով:
-Ոչ, կայուն մեծամասնություն՝ չի նշանակում արհեստական մեծամասնություն: Պետք է ստեղծվի նոր կոալիցիա: Եթե առաջին փուլով կոալիցիա չի ստեղծվում խորհրդարանում, պետք է գործընթացը գնա երկրորդ փուլ: Այդ դեպքում կստեղծվի նախընտրական կոալիցիա: Ըստ էության կոալիցա ձևավորելու սկզբունքը նույնն է մնում, ստեղծվում է կոալիցիայի կազմության հնարավորություն: Երկրորդ փուլը, եթե նույնիսկ անպատեհություն ունի, ապա այդ անպատեհությունն ավելի շատ զգում է այն ուժը, որը ընտրությունների ժամանակ համեմատական մեծամասնություն է ստացել, այսինքն՝ 45 տոկոս է բերել, 40 տոկոս է բերել: Դա կարող է պատճառ դառնալ, որ երկրորդ փուլում մյուս բոլոր ուժերը կարողանան համախմբվել, և գործընթացը վերածել սև ու ճերմակի ընտրության: Այդ դեպքում արդեն հավանական է նաև, որ հաղթանակը լինի այսպես ասած՝ ընդդիմությանը:
Այնպես որ, կայուն կոալիցիա ասվածը ոչ մի դեպքում մտահոգիչ չէ, կայուն կոալիցիան երկրի համար նույնիսկ անհրաժեշտություն է, բայց այդ կայունությունը պետք է լինի իրական՝ բացառելով մեկ ուժի կողմից,՝ առանձնաբար, երկրի ղեկավաություն ստանձնելու հավականությունը: Իմ կարծիքով՝ բոնուս երբ տրվում է, դա արդեն արհեստական է, իսկ եթե գործընթացն անցնում է երկրորդ փուլ, ես արդեն ասացի, համեմատաբար մեծամասնություն բերած ուժը ավելի դժվար պայմանների մեջ է հայտնվում, քան մյուսները, որոնք 5, 10, 15 տոկոս են բերում:
-Այսինքն, կարելի՞ է ասել, որ ձեր առաջարկները ընդունվել են և դուք «Այո»-ի քարոզաշավի մասնակից եք լինելու:
-Հիմնական, սկզբունքային հարցերում, այո: Մենք 25 տարի պայքարել ենք, որ երկիրը դուրս բերենք զարգացման մեկ նոր փուլ, ավելի ազատ և ավելի հավաքական ղեկավարման փուլ: Մենք 25 տարի փորձել ենք համոզել, որ մի շարք երևույթներ, որ մեր երկրում կան և թվում են անհաղթահարելի՝ հովանավորչությունը, անպատժելիությունը, ընտրությունների կեղծումը, կոռուպցիան և այլն, վերանան: Այդ հակաժողովրդավարական երևույթները որ կան, իրականում համակարգային պատճառներով են պայմանավորված, և համակարգը պետք է փոխվի: 25 տարի անց, թվում է՝ մեր խոսքը լսելի է դարձել, թվում է՝ ընդհանուր հարցերի հետ կապված մեր խոսքը արժևորվել է:
Սահմանադրության նախագիծը դեռ ամբողջությամբ չի հրապարակվել, և չի բացառվում, որ հետագայում, առանձին ձևակերպումների հետ կապված մենք ունենանք խնդիրներ: Այդ խնդիրները մենք պետք է արծարծենք և փորձենք սրբագրել: Ես պետք է կոչ անեմ բոլորին հենց այդ կերպ մոտենալ քննարկումներին: Սահմանադրությունը միայն այսօրվա համար չէ, այն միայն այսօրվա քաղաքական հարցերը լուծելու համար չէ: Հետևաբար, այստեղ մենք պետք է ունենանք միասնականություն, ունենանք այնպիսի համագործակցություն, որ առավելագույն չափով կատարյալ սահմանադրություն կարողանանք մեջտեղ բերել: Առանձին մանրամասնություններ, որոնք կարևոր են, բայց սկզբունքային խնդիրներ չեն, չպետք է ոչ մեկին հուսախաբեցնեն և ստիպեն շտապ եզրակացությունների հանգել: Մանավանդ, որ մենք քննարկման երկար ժամանակաշրջան ունենք, վերջապես Ազգային ժողովը մոտ մեկ ամիս պետք է քննարկի այդ խնդիրները և եթե կան սխալ ձևակերպումներ, շփոթ ձևակերպումներ, այդ ամենը պետք է սրբագրվի:
Իսկ այն, որ համակարգը փոխվում է, խորհրդարանական է դառնում, որ անձի մենիշխանությունը երկրում վերանում է, հավաքական ղեկավարության խնդիրն է լուծվում, որ հաղթող ուժը չի ձեռք բերում ամեն ինչ, իսկ մյուսները՝ ոչինչ, արդեն իսկ շատ դրական է և կարող է Հայաստանը դուրս բերել զարգացման մեկ նոր փուլ, ինչի համար պետք է միայն ուրախ լինել և դրական տրամադրվել:
Մենք մեր սահմանադրությունն ենք պաշտպանում, 25 տարի մենք սրա մասին ենք խոսել: Իսկ այն ուժերը, որոնք հակվել են այլ տեսակետի, կարծում եմ, դեռ ամբողջությամբ չեն մարսել և դեռ չեն կարողանում համոզումով հակառակը պնդել: Բայց ես վստահ եմ, որ քննարկումների ընթացքում ամեն ինչ շատ ավելի կհստակվի, կբյուրեղանա, և մարդիկ ավելի դյուրությամբ կհավատան, որ սա շատ ավելի լավ սահմանադրություն է, կարող է ավելի լավը լինել և հիմք դառնալ մեր երկրում շատ ու շատ կարևորագույն խնդիրների լուծման համար:
-Այսինքն, այս փուլում դուք պաշտպանում եք սահմանադրական բարեփոխումները:
-Այո, իհարկե, մենք վաղուց ենք պաշտպանում, թեև մենք էլ դեռ քննարկում ենք և առանձին պարագրաֆների, ձևակերպումների հետ կապված դեռ խնդիրներ ունենք: Այնուամենայնիվ, սկզբունքային առումով, մենք գտնում ենք, որ, այո, մեր տեսակետը հաղթել է:
-Պարոն Մարգարյան, Դուք ասում եք, որ բարեփոխված սահմանադրությունը համակարգային փոփոխություն է բերելու: Ծանո՞թ եք խորհրդարանական ուժերի գնահատականներին: Նրանք ասում են, որ այս ամենը նշանակում է Հանրապետականի իշխանության հավերժացում, ընդդիմադիրներին քաղաքական գործընթացներից մեկուսացնելու նպատակ է հետապնդում: Նրանք մասնավորապես ասում են, որ, օրենքը փոխելով, մարդիկ չեն փոխվում…
-Մյուս կողմից էլ մարկանց փոխվելով վիճակը չի փոխվում: 25 տարի դրա փորձն ունենք: Անկախության շրջանի այս 25 տարում շատ մարդիկ են փոխվել, բայց վիճակը չի լավացել կամ շատ չի լավացել: Ես կարծում եմ, սահմանադրական բարեփոխումների ընդդիմությունը շտապում է, շտապում է, որովհետև դեռևս չի գիտակցում, որ հենց այս բարեփոխումների մեջ է իր փրկությունը: Եթե կա ընդդիմության համախմբվելու իմաստ, պատճառ, կոնկրետ, շոշափելի արդյունք, երկրում առանց ցնցումների փոփոխություն առաջ բերելու հնարավորություն, հենց այս կետի մեջ է: Որովհետև այն ուժը, որ չունի 51 տոկոս և կոալիցիա ձևավորելու համար գնում է երկրորդ փուլ, ինքնաբերաբար մյուսներին հնարավորություն է տալիս համախմբվել և ունենալ 50 տոկոսից ավելին, փաստորեն, և առանց ցնցումների իշխանափոխություն կատարել երկրում: Ես կարծում եմ՝ իրենք շտապում են: Քաղաքական մոտեցումները նրանց խանգարում են բարեփոխումների բուն էությունը հասկանալու: Այս բարեփոխումների բուն էությունը ի նպաստ իրենց է, ի նպաստ՝ երկրի: Ես չեմ կարծում, որ եթե ընդդիմություն ես, պետք է ամեն ինչին դեմ լինես: Եթե նույնիսկ կա մի բան, որ լավ է, դրական է, նրանք չեն հավատում, որ կարող է իրոք լավը լինել: Շատերի հետ եմ առանձին շփվել: Ոչ ոք չի հավատում, որ այս իշխանությունից լավ բան կծնվի: Հենց միայն դրա համար դեմ են: բայց սա իշխանությանը չէ, սա մերն է, 25 տարվա պայքարի արդյունք է: Սա մերն է այն իմաստով, որ իշխանությունը վերջապես հասկացել է, որ այս ձևով ինքը երկար ճանապարհ չունի երթալու: 2017-2018 թվականներին այս իշխանությունը հայտնվելու է նույն վիճակում, որում հայտնվել են Լևոն Տեր-Պետրոսյանը և Ռոբերտ Քոչարյանը: Այսինքն՝ լուսանցքում: Ինքը փորձում է իր գոյությունը փրկել, գոյությունը և ոչ թե իշխանությունը: Սահմանադրական բարեփոխումները բոլոր քաղաքական ուժերին է տալիս հնարավորություն իրենց գոյությունը պահպանելու, արևի տակ իրենց տեղն ունենալու և իրենց գաղափարախոսության համար պայքարելու:
-Բայց ի՞նչու է իշխանությունն այսօր նրանց տալիս այդ հնարավորությունը, եթե 2018-ին…
-Արդեն ասացի, որովհետև նա հասկանում է, որ այսպես երկար ճանապարհ չունի անցնելու: Չի կարող չանել այս բարեփոխումները, ճարահատ է գնում այս քայլին: Մենք այդպես պետք է մտածենք: Մենք պետք է մտածենք, որ սա մեր hաղթանակն է և ոչ թե իշխանության:
-Նրանք 23 տարի հաջողությամբ կարողացել են այս վիճակը պահել…
-23 տարի ամեն անգամ ավելի դժվար է եղել ձևավորվող իշխանությունների համար, քան իրենց նախորդների համար: Եթե դիտարկենք նախագահական ընտրությունները, ապա կնկատենք, որ անընդհատ դժվարացել են նախագահական ընտրությունները: Պատճառն այն է, որ ողջ համակարգը կառուցված է մեկ անձի վրա: Այդ անձը երկիրը ղեկավարում է այնպես, ինչպես ուզում է՝ ինչ ուզում է՝ արգելում է, ինչ ուզում՝ թույլատրում է: Մենք սա պետք է վերացնենք: Անունը ինչ ուզում է, թող լինի նախագահի: Եթե նա ունի այդ հնարավորությունները, ապա վաղ թե ուշ կարող է գայթակղվել այդ իշխանությամբ: Ու եթե մենք ուզում ենք, որ երկրում փոփոխություն տեղի ունենա, մենք պետք է համապատասխան սահմանադրություն ունենանք, որպեսզի առանձին մարդկանցով պայմանավորված չլինի մեր ընդհանուր կյանքի ընթացքը:
-Այսինքն, այս ամենը իշխանությունը էլի իր համար է անում, նաև իր մասին մտածելով:
-Այո, նաև իր համար է անում: Նա դա անում է, որպեսզի կարողանա հետագայում որպես պարզ քաղաքական ուժ գոյատևել, գոյություն ունենալ, որպեսզի շարունակի իր ընթացքը և իրեն ոչ ոք հետո լուսանցք չմղի: Մենք չենք ուզում այս երկրում ստեղծել այնպիսի վիճակ, որ որոշները կարողանան ապրել, իսկ մյուսները՝ ոչ: Մենք ուզում ենք ստեղծել վիճակ, որ բոլորս միասին կարողանանք ապրել, բայց այնպես, որ մեր մեջ լինեն ճիշտ փոխհարաբերություններ, որ կարողանանք ճշտի համար պայքարել, ճիգ թափել և արդյունքի հասնել: Բոլորը պետք է կարողանան ապրել, բոլորը պետք է կարողանան զարգանալ, անկախ այն բանից՝ ես այս կուսակցությանը ընդունում եմ կամ չեմ ընդունում, այս մարդուն ընդունում եմ, կամ չեմ ընդունում: Իմ սուբյեկտիվ վերաբերմունքը չի կարող որոշիչ դառնալ, որ որևէ քաղաքական ուժ կամ անձ գոյություն ունենա կամ գոյություն չունենա:
-Դուք նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ պարբերաբար հանդպում եք և հավանաբար խոսել եք նաև բարեփոխումների մասին: Նա հայտարարեց, որ նախագահ չի ուզում դառնալ, վարչապետ չի ուզում դառնալ խորհրդարանական հանրապետության օրոք, իսկ վերջերս էլ Դավիթ Հարությունյանը հայտարարեց, որ նաև ԱԺ նախագահ դառնալ չի ուզում: Ի՞նչ է ուզում նա անել սահմանադրական բարեփոխումների անցկացումով:
-Ես չգիտեմ՝ ինչ ուզում անել, իրեն հարցրեք: Ես էլ չեմ ուզում նախագահ դառնալ, չեմ ուզում վարչապետ դառնալ, նաև չեմ ուզում Ազագային ժողովի նախագահ դառնալ, բայց ես, իբրև գաղափարական մարդ և քաղաքական մարդ, իմ գաղափարները պաշտպանել և դրանց համար պայքարել եմ:
-Ձեր պարագայում դա ընկալելի է…
-Բայց ինչո՞ւ միայն իմ: Մենք կուսակցության ենք, ես կուսակցության ղեկավար եմ, ես փորձում եմ իմ կուսակցության միջոցով երկրի համար լավ բան անել: Ինչո՞ւ մեկ ուրիշը չի կարող: Ես բացառիկ մարդ չեմ: Ուրիշներն էլ այդպես կարող են մտածել: Պետք է կարողանալ նաև չլինել նախագահ, չլինել վարչապետ, չլինել Ազգային ժողովի նախագահ, բայց ունենալ լիիրավ պաշտպանվածություն, լիակատար ազատություն աշխատելու, ստեղծագործելու և ապրելու:
-Կուզենայի իմանալ կոալիցիա ձևավորելու հնարավորության մասին: Ձեր կուսակցության անդամները չեն բացառում, որ կարող է լինել այդպիսի հնարավորություն, բայց Դաշնակցությանն առայժմ համապատասխան առաջարկ չի արվել: Դեռ պահպանվո՞ւմ է այդ իրավիճակը:
– Ես ավելի անկեղծ կարող եմ լինել: Ձեր նշած առաջարկը միշտ էլ եղել է: Դրան զուգահեռ՝ մեզ համար կոալիցիայում լինելը երբեք էլ տաբու չի եղել: Մենք երբեք չենք ասել, որ երկրին կարելի է օգտակար լինել միայն ընդդիմադիր լինելով: Ոչ, մենք այդպիսի հավատք չունենք; Մենք կարող ենք լինել ընդդիմադիր, կարող ենք լինել կոալիցիայի անդամ, բայց չենք կարող հրաժարվել մեր սկզբունքներից, հայտարարած սկզբունքներից: Ես կդառնամ կոալիցիայի մաս, եթե պատրաստ լինեմ, վստահ, որ կկարողանամ փոփոխություններ բերել այդ իրավիճակում: Մեզ համար կոալիցիայի մեջ լինելը ինքնանպատակ չէ: Նույն կերպ մեզ համար ինքնանպատակ չէ նաև ընդդիմություն լինելը: Եթե ես կարողանամ իբրև իշխանություն օգտակար լինել երկրին ու ժողովրդին, ապա իշխանության կազմում օգտակար կլինեմ: Կա նաև հակառակը: Երբ ես համոզվել եմ, որ չեմ կարողանում որպես իշխանության մաս օգտակար լինել, թողել եմ այդ կոալիցիան, դուրս եմ եկել: Իբրև ընդդիմություն էլ ես երբեք բացասական ուժ չեմ եղել: Ես եղել եմ դրական ուժ: Որտեղ կարողացել եմ մեր երկին ու ժողովրդին օգտակար լինել, չեմ զլացել, արել եմ դա: Ես հոնքը շինելու տեղ աչքը չեմ հանել: Որպես դրական ուժ, կարող եմ ընդդիմադիր էլ մնալ, բայց կարող եմ նաև ինչ-ինչ պայմաններով նաև կոալիցիայի անդամ լինել: Դա բացառված չէ, բայց ինքնանպատակ էլ չէ: Այսինքն՝ մենք կարող ենք լինել, եթե այն, ինչ որ մենք ասում ենք՝ կադրային քաղաքականության իմաստով, տնտեսական քաղաքականության իմաստով, երկրում ներքին փոխհարաբերությունների առումով, ազատությունների իմաստով, ժողովրդավարության առումով, մեծ մասով ընդունվի:
-Այսինքն, նաև սահմանադրական բարեփոխումների ընդունման դեպքում:
– Սահմանադրական բարեփոխումների մասով, այո, մենք հայտարարել ենք, եթե մեր նշած բարեփոխումները լինեն, մենք պատրաստ ենք համագործակցության: Սահմանադրության համար ես կոչ կանեի մյուսներին էլ, որ իրենք էլ գան, ձեռք-ձեռքի տանք և կարողանանք հնարավոր ամենակատարյալ սահմանադրությունը մեր երկրում հաստատել և իսկապես նոր ուղի բացել երկրի համար:
– Իսկ մինչ բարեփոխումները, համագործակցության հնարավորություն կոալիցիայի ձևաչափով չե՞ք տեսնում:
-Ճիշտն ասած՝ նման հարցի քննարկում մենք չունենք: Բայց, նորից եմ ասում, դա մեզ համար տաբու չէ, և իշխանությունն էլ առնվազն տեղյակ է եղել որոնք են մեր կարմիր գծերը, որոնք են այն հիմնական հարցերը, որոնք մեզ համար կարևոր են: Օրինակ՝ շատ կարևոր է, որ երկրում դրական ընթացքներ լինեն, դրական մթնոլորտ լինի: Մեր երկրում հիմնականում դա է բացակայում, հույսն է կորել, հավատքն է կորել: Ընդդիմադիր որոշ ուժեր, որոնք պետք է հասկանային, որ խորհրդարանական համակարգն իսկապես բարիք է երկրի համար, փոքր-մոքր հարցերի պատճառով ընդդիմանում են նաև բարեփոխումնրին: Պատճառն այն է, որ մեզանում դրական մթնոլորտ չկա, դրական շունչ չկա: Մարդկանց թվում է, որ եթե ընդդիմադիր ես պետք է անպայման վատը տեսնես, սևը տեսնես, շատերը նույնիսկ չեն կարողանում հասկանալ, որ մենք կենդանի հավաքականություններ ենք՝ իշխանություն և ընդդիմություն: Ամենքս ապրում ենք նույն երկրում և ուզենք, թե չուզենք, փոխհարաբերությունների մեջ ենք, ուզենք թե չուզենք ազդում ենք միմյանց վրա: Այո, կարող է ընդդիմությունը շատ լավ բան անի, բայց կարող է նաև իշխանությունը լավ բան անել: Չպետք է բացառել բացարձակ իմաստով: Պետք է հասկանալ, որ որոշ փոփոխություններ կատարվում են ինչ-որ զարգացման համար և ոչ թե զուտ շահադիտական նկատառումներով: Ես կարծում եմ, որ երկիրը հասել է այնպիսի մի տեղ, որ պետք է գնալ այս փոփոխություններին, որպեսզի նաև մեր կյանքում փոփոխություններ լինեն:
-Պարոն Մարգարյան, նաև այսպիսի հարց՝ հնարավո՞ր է, որ դուք, եթե ձեր նշած ինչ-ինչ խնդիրները չվերանան, այնուամենայինվ, լինեք «ոչի» քարոզարշավում:
– Ես հույս ունեմ, որ մենք չենք հասնի դրան: Ես արդեն ասացի, որ 25 տարի պայքարել ենք, որ խորհրդարանական համակարգ ստեղծվի Հայաստանում: Եվ ես չէի ուզենա բացասական տոնայնությամբ խոսել բարեփոխումների մասին մի քանի ձևակերպումների, խմբագրական անհարթությունների, թերությունների պատճառով: Այդ թերությունները պատճառ դառնային, որ մենք ամբողջը մերժեինք: Նորից ասեմ՝ ամեն ինչ կշեռքի վրա դնելու հարց է: Վերջապես հիմնականը երկիրն է, ժողովուրդն է և ոչ թե մեր քմահաճույքներն ու շուկայական հարաբերությունները: Ես կարծում եմ, որ հաճախ առաջնայինը երկրորդականից չտարբերելն է նաև դժգոհության պատճառ դառնում: Տվյալ պահին՝ հարցի էությունը անմիջականորեն կապված է երկրի և մեր ապագայի հետ, երկրի անվտանգության հետ, երկրում դրական մթնոլորտ և զարգացման պայմաններ ստեղծելու հետ և ոչ թե կուսակցական այսրոպեական շահերի հետ: Մարդիկ մտածում են, որ եթե հանկարծ ասեն լավ է, ապա ուրիշները Ի\նչ կմտածեն իրենց մասին, թե նրանք ի՞նչ տեսակ ընդդիմություն են: Բայց, ախր, նպատակը ընդդիմադիր լինելը չէ, նպատակը լավ բան անելն է:
-Այսինքն, դուք չե՞ք վախենում, որ ձեր կուսակցությանն էլ կքննադատեն:
-Ընդհանրապես, վախը Դաշնակցության պարագայում բացառված է: Մենք չենք վախենում, բայց, բնականաբար, հաշվի ենք առնում, քննարկում ենք քննադատությունները, քննարկում ենք, փորձում ենք պատասխանել: Փորձում ենք տրամաբանորեն պատասխանել: Մենք միշտ պատրաստ ենք բանավեճի: Կա, ասենք, տեսակետ, որ այս համակարգը, նախագահականը, ավելի լավ է, քան խորհրդարանականը: Բայց եթե լինի մեկը, որ կարողանա մարդկային լեզվով ապացուցել դա, ես գուցե ոչինչ չունենամ ասելու:
-Պարոն Մարգարյան, բայց ողջ հարցն այն է, որ այս իշխանությանը չեն հավատում մարդիկ:
-Այո, այո, ես հասկանում եմ, որ առաջին հայացքից ամեն ինչ այդպես է, բայց կա տրամաբանություն: 25 տարի է՝ մենք ունենք մի իրավիճակ, որից դժգոհ ենք: Մեր այդ վիճակը ստեղծել է հենց այս սահմանադրությունը: Հիմա կարող են ասել, թե այս սահմանադրությունը միայն թղթի վրա է գրված: Բայց այդպես չէ: Մենք ենք սահմանադրությամբ տվել նախագահին այս լիազորությունները, մենք ենք տվել սահմանադրությամբ կառավարությանն այս լիազորությունները: Նախագահը պարտավորվածություն չի զգում օրենքով, որ պետք է կանգնի ԱԺ-ում և հաշվետվություն տա: Ո՞վ է տվել այդ հնրավորությունն ու իրավունքը նրան: Մենք ենք տվել և այս սահմանադրությամբ: Այս նոր սահմանադրությամբ վարչապետը, որ դե ֆակտո երկրի թիվ մեկ դեմքն է դառնում, այսպես ասած, կպարտավորվի հաշվետվություն ներկայացնել, տարին երկու անգամ կարող ես նրան անվստահություն հայտնել:
_Հիմա էլ կարելի է, բայց չեք հայտնում:
-Մենք հայտնել ենք: Նույնիսկ երկու անգամ ենք հայտնել: Եվ արդյունքի էլ հասել ենք, թեև փոքրամասնություն ենք եղել: Բայց ես ուրիշ բան ասեմ: Մի առիթով, սրանից տարիներ առաջ, երբ մենք դեռ կոալիցիայի մեջ էինք, ես հայտարարել եմ՝ կարող ենք երկրում 20 նախարար ունենալ, բայց իշխանություն չլինել: Այսինքն՝ նախարարները ավելի շուտ չինովնիկ են, քաղաքական մարմին: Կառավարությունը քաղաքական մարմին չէ: Այս նոր սահմանադրությամբ կառավարությունը քաղաքական մարմին է դառնում, կոալիցիան դառնում է իրական, մինչդեռ այսօրվա կոալիցիաները սուտ են, կեղծ: Սրանք առավելություններ են, որոնց մասին պետք է մտածել; Եթե կարող ենք տեսնել ճշմարտությունը և այն գնահատել, ապա պետք է դա անել, թեկուզ եթե չբխի կուսակցական այսրոպեական շահերից: Երեք ամիս հետո լավ կլինի, երեք ամիս հետո նոր վիճակ կստեղծվի: Ախր ի՞նչ ենք արել մեր այս սահմանադրությամբ ու մեր քար-ընդդիմադիր լինելով: Քար-ընդդիմադիր լինելով ի՞նչ ենք փոխել, ի՞նչ ենք հաջողեցրել: Մի՞թե կարելի է սխալը անվերջ շարունակել: Մինչդեռ նոր սահմանադրությամբ կարելի է իսկապես ապրող երկիր սարքել, որը կունենա զարգացման հնարավորություն, իսկ քաղաքական ուժերն էլ կունենան իրական քաղաքական դերակատարություն՝ անկախ այն բանից՝ իշխանություն են, թե՞ ընդդիմություն:
